GIẢM “CHẬM” HƠN

Bà Trần Thị Hường, Giám đốc Sở Công thương, nhận định: Sản xuất công nghiệp đã có những dấu hiệu phục hồi, bắt đầu từ quý II, dẫu chưa lớn. Giá trị công nghiệp toàn tỉnh tháng 5 đã tăng 7,16% so với 3,28% của tháng 4. Khu vực kinh tế quốc doanh và khu vực đầu tư nước ngoài đều tăng, chỉ có khu vực ngoài quốc doanh còn giảm. Giá trị sản xuất công nghiệp tăng liên tục trong 2 tháng qua là minh chứng của dấu hiệu hồi phục. Riêng trong tháng 5 có 18/28 sản phẩm đạt mức tăng trưởng so với tháng trước và 13/28 sản phẩm tăng trưởng so với cùng kỳ, chỉ còn 9/28 sản phẩm giảm so với tháng trước và 11/28 sản phẩm giảm so với cùng kỳ.

Một số sản phẩm đã lấy lại đà tăng trưởng như: Dầu thô, phân NPK, phân đạm, amoniac, điện, thùng phuy, nhựa PVC, da thuộc, vải giả da, đóng mới tàu cá, đá xây dựng, gạch xây dựng, hải sản chế biến, nước máy thương phẩm, giày da, tháp gió, bulong ốc vít con tán, dầu ăn. Một số mặt hàng xuất khẩu đã giảm bớt khó khăn, có giá trị kim ngạch xuất tăng so với cùng kỳ hoặc tháng trước như may mặc, hạt điều, cao su, giày da, tháp gió, vải giả da, da thuộc, thép các loại… Một số sản phẩm vẫn giảm so với cùng kỳ nhưng mức giảm đã chậm lại. Chẳng hạn, trong tháng 4 thép giảm 41,68% so với cùng kỳ (quý I giảm tới 50,39%), phân NPK giảm 19,66% (quý I giảm 38,8%), vải giả da xuất khẩu giảm 9,91% (quý I là 10,71%)…

Bước vào tháng 5, một số ngành công nghiệp như sản xuất vật liệu xây dựng, khai thác đá… có sự khởi sắc trở lại khiến bức tranh kinh tế chung sáng màu hơn. Đặc biệt là ngành thép với sự tăng giá trở lại trên thị trường nội địa. Hiện, giá thép trên thị trường đã tăng hơn 20% từ đầu quý II đến nay. Đây là cú hích để các doanh nghiệp sản xuất thép bán được lượng hàng còn tồn kho và gia tăng sản xuất. Ông Trần Phú Hải, Phó Giám đốc kỹ thuật Nhà máy tôn Tân Phước Khanh cho biết: Từ khi đưa dây chuyền mạ màu vào sản xuất đến nay, dây chuyền này chỉ chạy 40% công suất, nhưng trong tháng 5 này thị trường khả quan hơn nên thời gian tới nhà máy sẽ gia tăng sản xuất. Công ty này cũng vừa ký kết hợp đồng lắp đặt dây chuyền thứ hai là tôn kẽm và tôn lạnh, dự kiến sau 1 năm sẽ đi vào hoạt động.

Một số ngành khác tuy không tăng trưởng nhưng vẫn duy trì hoạt động đạt 100% công suất. Điện là mối lo chung của các doanh nghiệp sản xuất, nhưng năm nay lại khá ổn định. Ông Đỗ Bá Cảnh, Tổng Giám đốc Công ty Điện lực TNHH Phú Mỹ BOT 3 cho biết, từ đầu năm đến nay Nhà máy điện Phú Mỹ 3 luôn ở trạng thái hoạt động hết công suất. Công ty TNHH Đông Phương (KCN Đông Xuyên) cũng chạy hết công suất để sản xuất sản phẩm banh golf và giày trượt tuyết xuất khẩu. Hiện, trong kho chỉ còn tồn khoảng 28.000 đôi giày và 180.000 tá banh golf, tương đương với lượng hàng xuất đi mỗi tháng. Có sự ổn định này là do công ty đã nhận hợp đồng từ 6 tháng trước và mặt hàng này vẫn đang bán chạy nên khó khăn không đáng kể. Nhiều nhà máy xi măng, đá xây dựng cũng hoạt động hết công suất trong giai đoạn này.

VẪN CÒN NHIỀU KHÓ KHĂN

Thủy sản, ngành xuất khẩu chủ lực của tỉnh vẫn đang loay hoay trong khó khăn, chưa thoát ra được vì thị trường chưa khai thông và thiếu nguyên liệu. Một số doanh nghiệp không thu gom đủ nguyên liệu để sản xuất trong ngày, dẫn đến hoạt động không hết công suất, chất lượng sản phẩm cũng suy giảm. Nhiều doanh nghiệp phải thu gom nguyên liệu từ các tỉnh khác, như: Công ty TNHH Thương mại và sản xuất Mạnh Hà, hoặc nhập nguyên liệu từ nước ngoài về như Công ty TNHH Thế Phú, Công ty cổ phần chế biến và xuất nhập khẩu thủy sản Bà Rịa-Vũng Tàu. Ngành may mặc cũng vẫn còn khó khăn không kém do đơn hàng giảm đáng kể. Một số doanh nghiệp chuyển hướng về thị trường nội địa, nhưng đây không phải là phương cách bền vững của những doanh nghiệp chuyên sản xuất hàng xuất khẩu. Ngành bột mỳ vẫn bị hàng Trung Quốc cạnh tranh gay gắt ngay trên sân nhà mặc dù các doanh nghiệp luôn tìm tòi để sản xuất ra các mặt hàng mới…

Lao động cũng là một yếu tố khiến các doanh nghiệp lo lắng trong thời điểm này. Càng khó khăn, thì việc giữ lao động lại càng đáng quan tâm đối với nhiều doanh nghiệp. Một chủ doanh nghiệp ngành thủy sản cho biết: “Mặc dù lỗ, nhưng chúng tôi vẫn phải duy trì thu nhập ổn định cho những lao động lành nghề, và tiếp tục tuyển dụng lao động có kinh nghiệm. Nếu không, khi khủng hoảng qua đi, sẽ thiếu hụt nhân lực. Còn Nhà máy đạm Phú Mỹ thì quyết định “tặng thêm” mỗi lao động 1 triệu đồng/ quý và 1,6 triệu đồng chi phí đi lại để người lao động yên tâm làm việc. Tuy nhiên, việc giữ lao động lại là vấn đề khó đối với nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề do suy thoái kinh tế thế giới. Nằm trong chương trình kích cầu, Chính phủ đã có chương trình cho vay trả lương để giữ việc làm. Thế nhưng, đến nay rất ít doanh nghiệp tận dụng được biện pháp hỗ trợ này.

VÀ NỖI LO HẬU KHỦNG HOẢNG

Nỗi lo hậu khủng hoảng cũng đang nhen nhóm ở nhiều loại hình sản xuất. Đó là ở những doanh nghiệp đã ký được hợp đồng trước 6 tháng hoặc 1 năm. Vì thế, ngay trong cơn khủng hoảng trầm trọng thì các doanh nghiệp này vẫn sản xuất ổn định, nhưng sau đó khó khăn mới ập đến. Chẳng hạn như mặt hàng tháp gió, một trong 28 mặt hàng công nghiệp xuất khẩu chủ lực của tỉnh, hiện đang sản xuất hết công suất. Nhưng lãnh đạo đơn vị này cho biết, hiện đang rất lo lắng vì hợp đồng năm 2009 chưa ký kết được. Sản phẩm đang sản xuất là phục vụ cho hợp đồng đã ký kết năm 2008. Đây là vấn đề rất đáng quan tâm, cần có những chính sách thiết thực để hỗ trợ các doanh nghiệp sau khi cơn khủng hoảng đi qua.

Tình hình sản xuất công nghiệp khả quan tác động trực tiếp đến sự ổn định trở lại của nền kinh tế. Thêm vào đó là sự phục hồi của các ngành khác như dịch vụ, thương mại… khiến bức tranh kinh tế trên địa bàn tỉnh sáng màu hơn. Vấn đề là các biện pháp kích cầu cần tiếp tục được triển khai mạnh, làm điểm tựa để các doanh nghiệp tăng tốc mạnh hơn nữa, Đặc biệt, ngay từ bây giờ, cần tính tới những hậu quả có thể tới ngay sau khi khủng hoảng kinh tế đi qua như lạm phát, thiếu lao động…